Youtube’daki Türkçe İçerikli Endoskopik Ultrasonografi Videolarının Analizi: Bilgilendirme Düzeyi Nedir? Kimler Tarafından Yükleniyor?
Araştırma Makalesi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.10268276Anahtar Kelimeler:
Bilgilendirme Düzeyi, Endoskopik Ultrason, YoutubeÖzet
Giriş: Endoskopik Ultrasonografi (EUS) abdominal hastalıkların tanı ve tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. Youtube gibi internet platformlarının tıbbi bilgi amaçlı olarak internet kullanıcıları tarafından çok sık tercih edildiği bir gerçektir.
Amaç: Youtube’daki Türkçe içerikli EUS videolarının genel popülasyona yeterli ve uygun bilgi paylaşımını sağlayıp sağlamadığını araştırmayı amaçladık.
Yöntem: YouTube arama kısmına “endoskopik ultrasonografi” ve “EUS” terimleri yazılarak arama yapıldı. Görüntülenme sıklığına göre sıralanan Türkçe içerikli ilk 60 video incelenip 7 videonun hariç tutulması sonrası toplam 53 video son analiz için uygun görüldü. Videolar kalitesini değerlendirmek içi tarafımızca geliştirilen EUS Veri Kalite Skalası (EU-VKS) ve doğrulanmış bir puanlama sistemi olan Küresel Kalite Ölçeği (KKÖ) kullanıldı.
Bulgular: Videoların toplam görüntülenme sayısı 245.819 olup; ortalama beğeni ve beğenmeme sayıları sırasıyla 26,7 ve 1,2 oldu. Videoların 21'i (%39,6) işlemi gerçekleştiren endoskopist tarafından yüklenmişti. Videoların EU-DQS puanları 20 üzerinden ortalama 8,5’du. Doktorlar tarafından paylaşılan videoların EU-DQS ortalama değeri 11.0 iken sağlık web sitesi paylaşımlarının ortalama değeri ise 5.0 idi. Videoların GQS dağılımı şu şekildeydi: düşük kalite – 13 (%24,5); genel olarak zayıf – 14 (%26,4); orta kalite – 17 (%32,0); iyi kalite – 5 (%9,43); mükemmel kalite – 4 (%7,54).
Sonuç: EUS işlemini gerçekleştiren endoskopistler tarafından Youtube’a yüklenen videoların bilgilendirme kalitesi diğer kişi ve kuruluşların yüklediği videolara göre daha başarılı bulunmuştur. EUS’un minimal invaziv yönüyle sağladığı fayda göz önüne alındığında, konusunda uzman endoskopistlerin video üretmek ve yüklemek konusunda daha aktif olmaları gerektiğini düşünmekteyiz.
Referanslar
Dimagno, E., Regan, P., Wilson, D., Buxton, J., Hattery, R., Suarez, J. ve Green, P. (1980). Ultrasonik endoskop. Lancet , 315 (8169), 629-631.
Strohm, W. D., Phillip, J., Hagenmüller, F., & Classen, M. (1980). Ultrasonic tomography by means of an ultrasonic fiberendoscope. Endoscopy, 12(05), 241-244.
Peery, A. F., Crockett, S. D., Murphy, C. C., Jensen, E. T., Kim, H. P., Egberg, M. D., ... & Sandler, R. S. (2022). Burden and cost of gastrointestinal, liver, and pancreatic diseases in the United States: update 2021. Gastroenterology, 162(2), 621-644.
Radlinski, M. J., Strand, D. S., & Shami, V. M. (2023). Evolution of interventional endoscopic ultrasound. Gastroenterology Report, 11, goad038.
Hassona, Y., Taimeh, D., Marahleh, A., & Scully, C. (2016). YouTube as a source of information on mouth (oral) cancer. Oral diseases, 22(3), 202-208.
Hegarty, E., Campbell, C., Grammatopoulos, E., DiBiase, A. T., Sherriff, M., & Cobourne, M. T. (2017). YouTube™ as an information resource for orthognathic surgery. Journal of orthodontics, 44(2), 90-96.
YouTube for Press. 2019. Available at: https://www.youtube.com/about/press/ [access date November 24, 2019].
Chen, Z., Zhu, H., Zhao, W., Guo, H., Zhou, C., Shen, J., & Ye, M. (2019). Estimating the quality of YouTube videos on pulmonary lobectomy. Journal of thoracic disease, 11(9), 4000.
Desai, T., Shariff, A., Dhingra, V., Minhas, D., Eure, M., & Kats, M. (2013). Is content really king? An objective analysis of the public's response to medical videos on YouTube. PLOS one, 8(12), e82469.
Radadiya, D., Gonzalez-Estrada, A., Lira-Vera, J. E., Lizarrga-Torres, K., Mahapatra, S. S., Murguia-Fuentes, R., ... & Devani, K. (2020). Colonoscopy videos on YouTube: Are they a good source of patient education?. Endoscopy International Open, 8(05), E598-E606.
So, Hoonsub et al. “YouTube as a source of information on endoscopic retrograde cholangiopancreatography.” Medicine vol. 101,38 (2022): e30724.
Bernard, A., Langille, M., Hughes, S., Rose, C., Leddin, D., & Van Zanten, S. V. (2007). A systematic review of patient inflammatory bowel disease information resources on the World Wide Web. Official journal of the American College of Gastroenterology| ACG, 102(9), 2070-2077.
Fabbri, Carlo et al. “Endoscopic ultrasound-guided treatments: are we getting evidence based--a systematic review.” World journal of gastroenterology vol. 20,26 (2014): 8424-48.
Sampson M, Cumber J, Li C, et al.. A systematic review of methods for studying consumer health YouTube videos, with implications for systematic reviews. PeerJ. 2013;1:e147.
Briones R, Nan X, Madden K, et al.. When vaccines go viral: an analysis of HPV vaccine coverage on YouTube. Health Commun. 2012;27:478–85.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2023 Europeanatolia Health Sciences Journal
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
