Alzheimer Hastalığının Tetikleyici Faktörleri ve Etkileri

Derleme

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.10986252

Anahtar Kelimeler:

Alzheimer Hastalığı, Genetik Faktörler, Çevresel Risk Faktörleri, Nörobiyolojik Yollar

Özet

Alzheimer Hastalığı, bilişsel gerileme, hafıza kaybı ve günlük yaşam aktivitelerinde azalma gibi semptomlarla karakterize edilen nörodejeneratif bir hastalıktır. Bu hastalığın gelişiminde rol oynayan faktörler arasında genetik, çevresel ve nörobiyolojik etmenler bulunmaktadır. Genetik faktörlerin önemi, hastalığın erken başlangıcı ve aile öyküsü ile ilişkilendirilmiştir. Çevresel faktörler, toksik metaller, pestisitler, beslenme, egzersiz ve uyku düzeni gibi yaşam tarzı faktörleri arasında yer alır. Nörobiyolojik mekanizmalar arasında ise amiloid kaskad hipotezi, tau proteinlerinin hiperfosforilasyonu, oksidatif stres ve enflamasyon yer alır. Alzheimer Hastalığı'nın tanısı, klinik değerlendirmeler ve bilişsel testler ile konur ve tedavi seçenekleri semptomların hafifletilmesine odaklanır. Gelecekteki araştırmalar, hastalığın etiyolojisi ve patogenezi hakkındaki anlayışımızı derinleştirerek daha etkili tedavi ve önleme stratejileri geliştirmeyi amaçlamalıdır. Alzheimer Hastalığı'nın kompleks yapısı, genetik, çevresel ve nörobiyolojik faktörlerin etkileşimiyle belirlenir ve bu faktörlerin anlaşılması, hastalığın yönetiminde önemli bir rol oynamaktadır.

Referanslar

Dharmaraj GL, Arigo FD, Young KA, Martins R, Mancera RL, Bharadwaj P. Novel Amylin Analogues Reduce Amyloid-β Cross-Seeding Aggregation and Neurotoxicity. J Alzheimers Dis. 2022;87(1):373-390. doi:10.3233/JAD-215339

Nikolac Perkovic M, Pivac N. Genetic Markers of Alzheimer's Disease. Adv Exp Med Biol. 2019;1192:27-52. doi:10.1007/978-981-32-9721-0_3

Breijyeh Z, Karaman R. Comprehensive Review on Alzheimer's Disease: Causes and Treatment. Molecules. 2020;25(24):5789. Published 2020 Dec 8. doi:10.3390/molecules25245789

Yegambaram M, Manivannan B, Beach TG, Halden RU. Role of environmental contaminants in the etiology of Alzheimer's disease: a review. Curr Alzheimer Res. 2015;12(2):116-146. doi:10.2174/1567205012666150204121719

Zhang XX, Tian Y, Wang ZT, Ma YH, Tan L, Yu JT. The Epidemiology of Alzheimer's Disease Modifiable Risk Factors and Prevention. J Prev Alzheimers Dis. 2021;8(3):313-321. doi:10.14283/jpad.2021.15

de Paula VJR, Guimarães FM, Diniz BS, Forlenza OV. Neurobiological pathways to Alzheimer's disease: Amyloid-beta, TAU protein or both?. Dement Neuropsychol. 2009;3(3):188-194. doi:10.1590/S1980-57642009DN30300003

Al-Ghraiybah NF, Wang J, Alkhalifa AE, et al. Glial Cell-Mediated Neuroinflammation in Alzheimer's Disease. Int J Mol Sci. 2022;23(18):10572. Published 2022 Sep 12. doi:10.3390/ijms231810572

Bai R, Guo J, Ye XY, Xie Y, Xie T. Oxidative stress: The core pathogenesis and mechanism of Alzheimer's disease. Ageing Res Rev. 2022;77:101619. doi:10.1016/j.arr.2022.101619

Scheltens P, De Strooper B, Kivipelto M, et al. Alzheimer's disease. Lancet. 2021;397(10284):1577-1590. doi:10.1016/S0140-6736(20)32205-4

Dubois B, von Arnim CAF, Burnie N, Bozeat S, Cummings J. Biomarkers in Alzheimer's disease: role in early and differential diagnosis and recognition of atypical variants. Alzheimers Res Ther. 2023;15(1):175. Published 2023 Oct 13. doi:10.1186/s13195-023-01314-6

Mantzavinos V, Alexiou A. Biomarkers for Alzheimer's Disease Diagnosis. Curr Alzheimer Res. 2017;14(11):1149-1154. doi:10.2174/1567205014666170203125942

Passeri E, Elkhoury K, Morsink M, et al. Alzheimer's Disease: Treatment Strategies and Their Limitations. Int J Mol Sci. 2022;23(22):13954. Published 2022 Nov 12. doi:10.3390/ijms232213954

Athar T, Al Balushi K, Khan SA. Recent advances on drug development and emerging therapeutic agents for Alzheimer's disease. Mol Biol Rep. 2021;48(7):5629-5645. doi:10.1007/s11033-021-06512-9

Lane CA, Hardy J, Schott JM. Alzheimer's disease. Eur J Neurol. 2018;25(1):59-70. doi:10.1111/ene.13439

Yayınlanmış

2024-04-20

Nasıl Atıf Yapılır

Erdoğdu, Şükran. (2024). Alzheimer Hastalığının Tetikleyici Faktörleri ve Etkileri: Derleme. Europeanatolia Health Sciences Journal, 2(1), 01–03. https://doi.org/10.5281/zenodo.10986252